Koronki

Jest taki element pracy nad koronką, który kojarzy mi się i w jakiś naturalny sposób łączy z teorią dziedzictwa i praktyk interpretacyjnych Freemana Tildena. To praca koncepcyjna. Chyba uważam ją za najbardziej twórczy element koronkarstwa.

Freeman Tilden

Tilden w zasadzie jako pierwszy podjął próbę usystematyzowania praktyk interpretacyjnych. Napisał przełomową książkę pt. Interpreting Our Heritage, która miała przede wszystkim pomagać pracownikom parków narodowych i miejsc pamięci historycznej. Zawarł w niej sześć zasad interpretacji, których nie będę tutaj przytaczać. Dla mnie szczególnie ważne są dwie: pierwsza (Interpretacja będzie jałowa, jeśli nie połączy tego, co prezentuje lub opisuje, z osobowością i doświadczeniem odbiorcy.) i trzecia (Interpretacja jest sztuką obejmującą wiele dziedzin. Każdej zaś sztuki do pewnego stopnia można się nauczyć).

Sztuka i rzemiosło

Przez wiele lat pracowałam jako akademik i uczyłam o dziedzictwie kulturowym, głównie z perspektywy nauk o kulturze. W naukach o kulturze wiele mówi się o interpretacji przez sztukę. O ile w badaniach naukowych ciężko jest uzasadnić wykorzystanie tego rodzaju metodologii, o tyle w odbiorze dziedzictwa kulturowego, tj. sztuki i rzemiosła, takie ujęcie jest bardziej, może nawet najbardziej, naturalne. W końcu gdyby nie było kultury, nie byłoby żadnego świadectwa rozwoju człowieka i jego twórczości. To ujęcie, które powoli zanika.

Odbiór dziedzictwa

Obiekt i związana z nim opowieść nie przebije się w dzisiejszym świecie. Z kolei odbiorca nie poczuje więzi emocjonalnej z treściami i przedmiotami, jeśli tylko wysłucha informacji na temat ich dużej wartości. Będzie chciał je chronić dla następnych pokoleń dopiero wtedy, kiedy je zrozumie i doceni, czyli wtedy gdy ktoś w przystępny sposób mu je przedstawi.

I znowu koronki

Wykonywanie koronek jako element dziedzictwa kultury niematerialnej, zgodnie z zasadami Tildena, stanowi dla mnie sposób przedstawienia dziedzictwa w sposób przystępny dla odbiorcy i zarazem popularyzację tej umiejętności.

Taką formą interpretacji dziedzictwa jest np. wzór koronki, którą zaproponowałam w ramach warsztatów w Centrum Intepretacji Dziedzictwa w Muzeum Krakowa. Pojawiła się bowiem potrzeba, żeby przygotować koronkę klockową, którą można wykorzystać w koszuli damskiej w stroju krakowskim. Udało mi się znaleźć kilka zdjęć, ale żadna z koronek nie była odpowiednia: były zbyt drobne, za mało widoczne lub maszynowe. W związku z tym narysowałam kilka wzorów, które nawiązują do tych przykładów, które znalazłam. Na razie wiem, że powstały dwa mankiety. Sama zamierzam wykorzystać jeden z wzorów, ale niekoniecznie do koszuli – do czegoś innego. Napiszę o tym. Mam nadzieję, że wkrótce.

Gdyby ktokolwiek chciał zmierzyć się ze wzorem, zapraszam. Chętnie udostępnię.

*zdjęcie pochodzi z https://pl.wikipedia.org/wiki/Str%C3%B3j_krakowski#/Media/Plik:Gorset_krakowski;_muzea_malopolska.jpg